Verwerkelijkte spiritualiteit – De dagboeken van Dag Hammarskjöld

Een recensie

Verwerkelijkte spiritualiteit – De dagboeken van Dag Hammarskjöld

 

Dag Hammarskjöld werd in 1905 in een adellijke Zweedse familie geboren. Omdat zijn familie in een lange traditie stond van dienst aan de Staat, lag een politieke loopbaan voor hem eveneens voor de hand. Dit culmineerde in 1953 in de uitverkiezing van Hammarskjöld tot tweede Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties. In deze functie kon hij vele conflicten beslechten en verwierf hij respect tot over de grenzen van de machtsblokken van de Koude Oorlog. In 1961 stortte zijn vliegtuig neer boven Congo, toen hij onderweg was naar een missie om te bemiddelen. De oorzaak van het ongeluk werd nooit opgehelderd, hoewel er aanwijzingen zijn dat het vliegtuig werd neergeschoten.

Vanaf 1925 hield Hammarskjöld een dagboek bij. Vanaf het begin hebben de notities een bovenpersoonlijke status. De auteur schreef belevenissen alleen dan op, als hij had begrepen en aanvaard wat hij ervan kon leren. In zijn introspectie was hij eerlijk en kritsch naar zichzelf, en dat nam alleen maar toe, naarmate hij hogerop kwam in zijn politieke loopbaan.

Deze functie geeft je nooit het recht om te bevelen. Alleen maar de plicht om zo te leven dat anderen jouw bevel kunnen opvolgen, zonder vernederd te worden. (1955)

Hij zag zijn benoeming als Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties ook als een spirituele opgave, waarover hij in 1953 schreef:

(…) Zo kwam hij dan werkelijk, de dag dat alle zorgen klein werden. Omdat het zware dat mij trof, onbelangrijk was in het licht van de eis die God aan mij stelde. Maar hoe zwaar was het om te voelen dat dit ook – en juiste daarom – de dag was dat de vreugde groot werd.

En in 1954:

Laat mij volbrengen, wat ik mocht beginnen. Laat mij alles geven, ook zonder de zekerheid, te groeien.

Hammarskjöld ging zijn weg in een intens ervaren eenzaamheid, maar hij schreef ook:

zo – als de gedachten aan werk iemand loslaten, deze ervaring van licht, warmte en kracht. Van buiten – een dragend element als de lucht voor de zweefvlieger, het water voor de zwemmer. Een intellectuele twijfel, die bewijs en logica verlangt, verhindert me te “geloven” – zelfs dit. Hindert me, dit in vaktermen uit te bouwen tot een duiding van de werkelijkheid. Maar mij zweeft het visioen voor ogen van een zielen-krachtveld, geschapen in een voortdurend nu door de velen, met woord en daad voortdurend biddend, levend in de heilige wil. “de gemeenschap der heiligen” en – in deze – een eeuwig leven. (1952)

In de laatste jaren verschijnen er meer teksten in het dagboek van Hammarskjöld met uiteenzettingen over de dood, waarvan hij de nabijheid vermoedde. Hij schijnt, als een samoerai, te leven in het ogenblik, zonder nog achterom te kijken. Zijn laatste notitie in het dagboek besluit hij met de woorden:

Jaargetijden wisselen 

en licht

en het weer 

en het uur.

Maar het is hetzelfde land.

En ik begin,

de kaart te kennen,

de hemelrichtingen.

 

Het dagboek is in 1963 verschenen onder de titel Merkstenen, vertaald uit het Zweeds, en beleefde vele herdrukken.

 

Print Friendly, PDF & Email

Deel dit artikel

Artikel informatie

Datum: oktober 15, 2019
Auteur: Angela Paap (Germany)

Featured image: