Afscheid van macht door een bijzonder vuur
Het zal niemand verwonderen dat een hiërarchische dialectische structuur geen goede basis vormt voor de beleving van eenheid, vrijheid en liefde in hun onlosmakelijke verbondenheid met het licht. In die zielebeleving van Aquariuswaarden is geen plaats voor welke hiërarchie op basis van macht dan ook. De buitengewone energie van de androgyne toekomstige Aquariusmens heeft een onaards hitteaspect. Het is die elektrische vuurether die in het teken staat van de als onpersoonlijke liefde overkomende kracht.
De grens die door de oude wereld wordt bepaald – voor de Grieken was dat Chronos, waarvan Plato zei dat deze structuurbepalend was voor onze kosmos, voor de Romeinen is dat Saturnus – kan door die hitte worden doorbroken, als een vuurvlam van ontstijging. Hoe speelt die hitte dan een rol in de totstandkoming van de androgyne Aquariusmens?
Het is geen toeval dat Jan van Ruusbroec (1293-1381), die dat hitteproces aangeeft, daarvoor de noemer ‘geestelice bruloght’ oftewel de geestelijke bruiloft heeft gekozen.
Centraal daarin staat het bewustzijn van de ontvlamde liefde, de ware minne.
Jan van Ruusbroec (‘mystiek licht uit de middeleeuwen’) was tijdgenoot van Geert Grote (moderne devotie, Deventer). Van Ruusbroec schreef in het Nederlands.
Gaat het bij Carl Gustav Jung nog om de harmonische samenwerking van mannelijke en vrouwelijke energie door bewustwording van het onbewuste vrouwelijke, dan zien we reeds in de middeleeuwen een dynamisch aspect als nodig voor de vorming van de man/vrouw die we in voor-paradijselijke tijden geweest moeten zijn. Maar ook in de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw zijn er duidelijke signalen dat voor de verheven eenheid van het mannelijke en vrouwelijke, vuur onontbeerlijk is. Michael Maier in Atalanta Fugiens:
De hermafrodiet die als een dode in het duister ligt heeft vuur nodig. (1618)
En in het boek van de heilige drievuldigheid (vijftiende eeuw) zien we twee hoofden van man en vrouw onder één kroon en met één lichaam, een verwijzing naar een koninklijke status.
De moed om vrij te zijn
De grens van Chronos voorbij – iets wat Uranos als heerser van Waterman van ons eist – betekende vroeger chaos en nu in de eenentwintigste eeuw in de overgang naar het Watermantijdperk vraagt het de moed om vrij te zijn. Vrij van het ‘archaïsme’, van de gehechtheid aan hiërarchie, vrij van de gewenning en verslavingen die ons in de zekerheid van een vaste structuur houden. Vrij van gewoontevorming waaraan we bestaanszekerheid ontlenen. Vrij van contracten met machthebbenden. Niet door anarchisme te omarmen en door bewust te chaotiseren, maar vrij door uit de kracht van het phoenixvuur te leven, waarbij loutering tegelijk samensmelting in eenheid is en de liefde ons hoog houdt. Chaos trekt dan verheven patronen van onaardse ordening; anarchie verkeert tot vrijheid in openheid.
Hermes en Aphrodite
Het begrip hermafrodiet uit de alchemie is te herleiden tot de bron die Hermes is en de verheven Venusstraling die Aphrodite vertegenwoordigt: Hermes-Aphrodité. Die ‘samensmelting’ is ontheven aan de natuur, is subliem. De ogenschijnlijke chaos wordt in die alchemie tot kosmos in de sublieme beleving van schoonheid.
Let wel, dat zijn innerlijke processen van vurige eenwording, geen culturele prestaties!
De romantische cultuurmens verlangt eenheid met de natuur, niet via het kennen ervan maar via het ‘ervarend opgaan erin’. Wat hij ervaart, is een smartelijke vervreemding en hij wil niets anders dan de opheffing ervan door versmelting met het Al-leven. Een voorbeeld van romantisch verlangen is te vinden in een tekst van Friedrich Schleiermacher [3]:
Ik lig aan de boezem van de oneindige wereld: ik ben op dit ogenblik haar ziel, want ik voel al haar krachten en haar oneindig leven als mijn eigen. Zij is op dit ogenblik mijn lijf, want ik doordring haar spieren en ledematen als de mijne en haar binnenste zenuwen bewegen zich volgens mijn zin en mijn vermoeden als de mijne. De geringste verstoring en de heilige omarming verwaait.
De schrijver (Oudemans) [4] constateert over deze tijd, onze eenentwintigste eeuw, het volgende:
In het geheim zijn alle hedendaagse pogingen om de aarde te redden, de natuur te behouden, energie en materie duurzaam te recyclen of oorspronkelijke soorten te herintroduceren, nakomelingen van ditzelfde romantisch eenheidsverlangen.
Het gaat dus niet, de eenheid met de natuur in romantisch perspectief, zoals op individueel vlak wat betreft de ervaring van seksualiteit ook al door Joan Grant was geconstateerd:
Het één-vlees zijn is niet duurzaam, kan niet voortduren.
(Gevleugelde Farao)
Dat is verwonderlijk omdat aan de romantiek wel degelijk een aquariaanse impuls wordt toegekend, zeker vanaf de tijd dat de zogenaamde verlichtingsidealen werden geformuleerd.
Als dan de eenheid van ons bewustzijn met de natuur nooit stabiel en durend kan zijn vanwege de dialectische dynamiek van diezelfde natuur, hoe is dan een eenheid in samenhang met vrijheid en liefde ooit te bereiken? En hoe kan ooit het stadium van een androgyne mens bereikt worden? Kan die mannelijke jonkvrouw levend in ons worden?
Duidelijk is inmiddels wel dat het een vuurproces betreft en een innerlijk proces. Dat betekent vooral dat het begin in onszelf gezocht moet worden. Wie die eenheid zoeken gaat, staat al in het God-ontmoeten, dat wil zeggen de alomtegenwoordige geest van die eenheid ligt altijd besloten in ons. Je moet alleen zelf als het ware ‘uit de weg gaan’. Dan kan het vuurproces in jezelf beginnen. ‘Uit de weg gaan’ is hetzelfde als het niet-zijn van de Aquariusmens, het opent de poort naar de onpersoonlijke compassie, het verdiept de mensgerichte spiritualiteit tot universele spiritualiteit.
Innerlijke monarchie
De turbulenties van de huidige tijd worden mede veroorzaakt door een vibratieverhogende werking van de planeet en tevens vanuit de energiepulsen die met de werkzaamheid van Waterman samenhangen. Het is voor het bewustzijn daardoor als het ware iets minder moeilijk om te resoneren met de verheven driehoek van eenheid, vrijheid en liefde, mits de belemmeringen van angst en zorg geminimaliseerd zijn.
Er komt nog een heel belangrijke factor bij, en dat is de innerlijke machthebbende. Oók een ‘arch’-element, dat wel. Geen anarchie, geen hiërarchie, geen matriarchaat, geen archont, maar de ineigen monarchie, het koninklijk paar vanbinnen. Door vuur gelouterd, goud geworden.
De gekroonde hermafrodiet, de vrouwelijke jonker.
Bronnen:
[3] Schleiermacher, Fr.: Religion als Anschauung und Gefühl des Universums, 1799
[4] Oudemans, Th.C.W., Moeder Natuur, de plaats van de mens in de kosmos. Ten Have, Utrecht 2020
