De laatste jaren worden er op tv veel opnames van popconcerten uitgezonden, vaak voorafgegaan door een documentaire over de betreffende artiesten. Zo kwam ik ertoe een documentaire over Simon and Garfunkel op te nemen, met het aansluitende concert van 1981 in Central Park, New York erbij. Prachtig, al dat jeugdig enthousiasme, met mooie songs, zuiver gezongen. Onverwacht werd m’n aandacht gevestigd op het gevoelige Scarborough fair, een lied dat me destijds al raakte, door zijn eenvoudige, melancholieke melodie maar ook door de raadselachtige tekst. Ik ging zoeken op het internet en ik vond een veelheid aan versies en interpretaties. Eén versie ging onverwacht diep.
Simon and Garfunkel [1] hebben de oorspronkelijke tekst ingekort, en ook verweven met een door Paul Simon geschreven Canticle, een protestsong tegen oorlogsgeweld, meer specifiek tegen de Vietnam-oorlog, waarin de VS destijds verwikkeld waren. Met deze verweven song hebben ze, ondanks de vereenvoudiging door de weggelaten coupletten, een belangrijk aspect toegevoegd: het contrast tussen de uitersten van het aardse bestaan is er haarscherp mee neergezet.
Scarborough fair blijkt al eeuwenlang gezongen te worden [2]; de vele versies van dit zeer oude lied blijken gerelateerd te zijn aan een nog ouder lied [3], The Elphin knight, dat dezelfde elementen bevat. De precieze leeftijd van het lied is onduidelijk, maar zeer waarschijnlijk werd het al in de 15e eeuw gezongen, door rondtrekkende troubadours. Wikipedia geeft onderstaande tekst als de meest volledige versie. Opvallend is dat het als een duet is geschreven, en bij eerste lezing kan het opgevat worden als een love-song. Door een denkbeeldige jongeman wordt een beroep gedaan op de luisteraar, op weg naar de jaarmarkt in Scarborough. De luisteraar wordt gevraagd een meisje dat daar woont aan te spreken en aan de jongeman te herinneren; zij was eens zijn trouwe geliefde, en zij zal dat weer zijn wanneer er een serie raadselachtige taken wordt uitgevoerd. Daarop antwoordt het betreffende meisje dat de jongeman ook aan het werk moet, en als alle opdrachten zijn uitgevoerd, zullen zij weer herenigd zijn. De tekst bevat echter teveel onbegrijpelijke of onuitvoerbare elementen om zo maar een liefdesliedje te kunnen zijn. Laten we een poging wagen tot interpretatie [4].
Jongeman: Are you going to Scarborough Fair? Parsley, sage, rosemary, and thyme; Remember me to the one who lives there, For once she was a true love of mine.
Tell her to make me a cambric shirt, Parsley, sage, rosemary, and thyme; Without any seam or needlework, Then she shall be a true love of mine.
Tell her to wash it in yonder well, Parsley, sage, rosemary, and thyme; Where never sprung water or rain ever fell, And she shall be a true love of mine.
Tell her to dry it on yonder thorn, Parsley, sage, rosemary, and thyme; Which never bore blossom (fruit) since Adam was born, Then she shall be a true love of mine.
| Meisje: Now he has asked me questions three, Parsley, sage, rosemary, and thyme; I hope he’ll answer as many for me, Before he shall be a true love of mine.
Tell him(her) to buy me an acre of land, Parsley, sage, rosemary, and thyme; Between the salt water and the sea sand, Then he shall be a true love of mine.
Tell him to plough it with a ram’s/lamb’s horn, Parsley, sage, rosemary, and thyme; And sow it all over with one peppercorn, And he shall be a true love of mine.
Tell him(her) to reap it with a sickle of leather, Parsley, sage, rosemary, and thyme; And gather it all in a bunch of heather And he shall be a true love of mine.
Tell him to thrash it on yonder wall, Parsley, sage, rosemary, and thyme, And never let one corn of it fall, Then he shall be a true love of mine.
When he has done and finished his work. Parsley, sage, rosemary, and thyme: Oh, tell him to come and he’ll have his shirt, And he shall be a true love of mine.
|
De cursief gedrukte coupletten vormen de versie van Simon & Garfunkel.
De vrijwel onuitvoerbare opdrachten doen denken aan de verhalen over de graalridders, of aan de werken van Hercules, en wie zich verdiept in de symboliek van de genoemde opdrachten in Scarborough fair, kan hier ook een diepere betekenis ontdekken. Het lied kan bijvoorbeeld betrekking hebben op twee personen, maar het zou ook kunnen gaan om de twee aspecten van de persoonlijkheid, het mannelijke en het vrouwelijke aspect, d.w.z. de actieve en de passieve, de handelende en de ontvangende kant.Scarborough, een havenplaats in York, aan de oostkust van Engeland, is niet zo maar een havenplaats: het is een burcht – borough – aan de Noordzee, een plaats van samenkomst waar bovendien een bron opwelt, al wordt die in de tekst niet genoemd. En het is er, zeker in de late middeleeuwen, een komen en gaan naar en van bestemmingen over de zee: een eindstation en een startplaats van een nieuwe reis. Het meisje zal aanwezig zijn op een fair, een jaarmarkt, een plaats van ontmoeting, die afgesloten wordt met een feest. Welk feest zal zij daar vieren? En wat moeten we denken van zulke veeleisende geliefden?
Het meisje krijgt een drievoudige opdracht: ze moet een batisten shirt maken zonder naad of naaldwerk, vervolgens moet ze het wassen in een droge bron, waar nooit water opwelde of regen viel, en het op een doornstruik te drogen leggen waar geen bloemen op bloeiden sinds Adam werd geboren.
De naam batist geeft een eerste aanwijzing: het is een min of meer doorschijnend weefsel, en de naam zou afkomstig zijn van de 13e-eeuwse linnenwever Baptiste[5] de Cambrai, uit Kamerijk (Cambric). Een batisten shirt kan worden opgevat als symbool voor een niet-materieel gewaad, een etherisch weefsel, dat wordt ontvangen bij een ‘doop’. Wordt hiermee misschien indirect verwezen naar de toestand van halfheid, van onvolledigheid die veel mensen ervaren wanneer ze na herhaalde pogingen ontdekken dat het ware, blijvende geluk in dit aardsgerichte leven niet te vinden is? Mensen die, vaak voor hun gevoel al zolang ze zich kunnen herinneren, op zoek zijn naar een dieper, bestendig geluk?
De bron waar nooit water ontsprong of regen viel, waar is die te vinden? Hier wordt verwezen naar de diep verborgen bron in ons eigen hart, de bron van levend water, de herinnering van een oud én nieuw levensveld, los van de materie met haar tegenstellingen die ons bestaan hier kenmerken. Een bron van kracht, waar wij eens innig mee verbonden waren, voordat we ervoor kozen ons te verbinden met een veld van veel lagere vibratie, het veld dat wij via onze materiële zintuigen kennen.
Het vruchteloze van de tegenstellingen vinden we terug in de doornstruik waar het shirt op te drogen moet worden gelegd: het aan de aarde gebonden, tijdelijke leven, het leven van de dualiteit, van dag en nacht, rijk en arm, goed en kwaad, geboorte en dood. In de woorden
which never bore blossom since Adam was born
vinden we het beeld van het inmiddels herkenbare gegeven dat het aardse leven is verworden tot een gang van strompelen, vallen en opstaan, waarin niets werkelijk tot bloei komt, hooguit tijdelijk.
Wordt vervolgd in deel 2
[1] Lyrics of Art Garfunkel Scaborough Fair
[2] The story behind the English folk song “Scarborough Fair”
[3] History of the Folk Song ‘Scarborough Fair’
[4] What The Lyrics To Scarborough Fair Mean
[5] Het Franse babtiser betekent dopen.
